PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO NAUCZYCIELI I PRACOWNIKÓW NIEPEDAGOGICZNYCH
PROCEDURA
OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO NAUCZYCIELI
I PRACOWNIKÓW NIEPEDAGOGICZNYCH
W SZKOLE PODSTAWOWEJ W NIERADZIE
- 1. PODSTAWA PRAWNA
1.1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks Pracy (Dz. U. z 1998r. Nr 21 poz. 94 z późniejszymi zmianami).
1.2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy ( tekst jedn. Dz. U. z 2003r. Nr 169, poz. 1650, z późniejszymi zmianami).
1.3. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych , w niepublicznych szkłach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6 poz. 69).
1.4. Ustawa o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256).
1.5. PN-N-18002:2000 System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.
2. CEL PROCEDURY
Celem procedury jest zapewnienie właściwej identyfikacji zagrożeń oraz przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy.
3. PRZEDMIOT PROCEDURY
Przedmiotem procedury są zasady przeprowadzania identyfikacji zagrożeń oraz oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy.
4. ZAKRES STOSOWANIA PROCEDURY
Procedura niniejsza obowiązuje w Szkole Podstawowej w Nieradzie
5.DEFINICJE
Ryzyko zawodowe – prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych
z wykonywaną pracą powodujących straty, w szczególności wystąpienia
u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń
zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.
Ocena ryzyka – proces analizowania i wyznaczania dopuszczalności ryzyka.
Identyfikacja zagrożenia – proces rozpoznawania tego, czy zagrożenie istnieje , i definiowania jego charakterystyk.
Szkodliwy czynnik występujący w procesie pracy – czynnik, którego oddziaływanie na
pracującego prowadzi lub może prowadzić do schorzenia.
Zagrożenie – stan środowiska pracy określony czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi, mogący spowodować wypadek.
6.OGÓLNE ZASADY PRZYGOTOWYWANIA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
Ocenę ryzyka zawodowego przeprowadza się, kiedy wykorzystywane wcześniej informacje
straciły swoją aktualność , a w szczególności:
▪ przy braku takiej oceny na dotychczasowych stanowiskach pracy,
▪ przy tworzeniu nowych stanowisk pracy,
▪ przy wprowadzaniu zmian na stanowiskach pracy (technologicznych, organizacyjnych),
w tym po wprowadzeniu zmian w stosowanych środkach ochronnych,
▪ po zmianie obowiązujących wymagań odnoszących się do ocenianych stanowisk pracy.
7. ZESPÓŁ DS. OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
7.1 Ocenę ryzyka zawodowego przeprowadza zespół, w skład którego wchodzą:
- Członkowie szkolnej komisji bhp
7.2 W specyficznych sytuacjach zespół może być poszerzany o osoby będące specjalistami w jakiejś dziedzinie, z zakresu której informacje są niezbędne do opracowania oceny ryzyka zawodowego. Decyzję o włączeniu nowych członków podejmuje zespół.
7.3 Przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego wymaga od zespołu :
- zidentyfikowania wszystkich zagrożeń występujących na danym stanowisku, ich źródeł, oraz działań profilaktycznych i organizacyjnych.
- włączenia do procesu identyfikacji zagrożeń pracowników obsługi stanowiska pracy
- sporządzania odpowiedniej dla każdego etapu dokumentacji
- oszacowania ryzyka zawodowego wg PN-N-18002:2000
- przeprowadzenia wartościowania ryzyka zawodowego poszczególnych zagrożeń
- zaproponowanie działań korygujących, zapobiegawczych
8. ANALIZA RYZYKA ZAWODOWEGO
8.1 Na etap ten składa się:
- Określenie charakterystyki obiektu
- Identyfikacja zagrożeń
- Szacowanie ryzyka
8.2 W charakterystyce stanowiska pracy należy uwzględnić:
- Fazę używania obiektu – opis procesów prowadzonych na tym stanowisku
- Obszar, po którym porusza się operator obsługujący stanowisko
- Wykonywane czynności i czas ich wykonywania
- Wymagane kwalifikacje obsługi (wykształcenie, doświadczenie, umiejętności i predyspozycje)
- Niedogodności
- Inne osoby, które mogą być narażone na ryzyko
- Możliwe skutki występujących zagrożeń
- Wypadki i choroby zawodowe i wszystkie inne szkodliwe i uciążliwe efekty dla zdrowia pracowników
- Stosowane niebezpieczne środki pracy, materiały i wykonywane operacje technologiczne
- Inne informacje, istotne dla oceny ryzyka zawodowego
8.3 Identyfikację występujących zagrożeń należy dokonać w oparciu o:
- Wiedzę zawodową zespołu
- Wymagania przepisów i norm dotyczących danego stanowiska pracy, rodzaju wykonywanej pracy, używanych narzędzi czy maszyn
- Dokumentację techniczno-ruchową i instrukcje, w tym stanowiskowe bhp
- Wyniki pomiarów czynników środowiska pracy
- Dane dotyczące wypadków przy pracy, zdarzeń potencjalnie wypadkowych, chorób zawodowych na tym stanowisku pracy
- Karty charakterystyk substancji chemicznych
8.4 Po zidentyfikowaniu zagrożeń należy z wynikiem zapoznać pracownika zatrudnionym na ocenianym stanowisku (o dużym stażu pracy na tym stanowisku), w celu możliwości wniesienia przez niego uwag.).
9.OSZACOWANIE RYZYKA ZAWODOWEGO
W celu oszacowania ryzyka należy do każdego zidentyfikowanego zagrożenia określić:
▪ jakie skutki wypadkowe lub chorobowe mogą powstać pod wpływem zagrożenia,
▪ jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia rozpoznanych skutków.
Szacowanie ciężkości następstw (skutków) – metodą matrycy ryzyka dla niemierzalnych
czynników środowiska pracy wg Polskiej Normy PN-N-18002:2000
|
Następstwa |
Charakterystyka |
|
O małej szkodliwości |
Urazy i choroby, które nie powodują długotrwałych dolegliwości oraz absencji w pracy, na przykład czasowe pogorszenie stanu zdrowia tj.: stłuczenia, zranienia, podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy |
|
O średniej szkodliwości |
Urazy i choroby, które powodują niewielkie, ale długotrwałe lub nawracające okresowo dolegliwości i są związane z okresami absencji tj.: zranienia, oparzenia drugiego stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo - szkieletowego |
|
O dużej szkodliwości |
Urazy i choroby, które powodują ciężkie i stałe dolegliwości oraz (lub) śmierć tj.: oparzenia trzeciego stopnia, oparzenia drugiego stopnia o dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania z następową dysfunkcją, choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych i układu nerwowego w wyniku narażenia na czynniki chemiczne, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenie słuchu, astma, zaćma |
Szacowanie prawdopodobieństwa następstw – metoda matrycy ryzyka dla niemierzalnych
czynników środowiska pracy wg Polskiej Normy PN-N-18002:2000
|
Prawdopodobieństwo |
Charakterystyka |
|
Mało prawdopodobne |
Następstwa zagrożeń, które nie powinny wystąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika |
|
Prawdopodobne |
Następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas okresu aktywności zawodowej pracownika |
|
Wysoce prawdopodobne |
Następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić wielokrotnie podczas aktywności zawodowej pracownika |
10.WYZNACZENIE DOPUSZCZALNOŚCI RYZYKA
Za dopuszczalny poziom ryzyka zawodowego przyjmuje się poziom zgodny z wymaganiami
określonymi w przepisach prawnych i oszacowany wg matrycy wartościowania ryzyka w
skali 5 – stopniowej dla niemierzalnych czynników środowiska pracy wg Polskiej Normy PNN- 18002:2000
|
Ciężkość następstw |
|||
|
Prawdopodobieństwo |
Mała |
Średnia |
Duża |
|
Mało prawdopodobne |
Bardzo małe - 1 |
Małe – 2 |
Średnie – 3 |
|
Prawdopodobne |
Małe - 2 |
Średnie - 3 |
Duże – 4 |
|
Wysoce prawdopodobne |
Średnie - 3 |
Duże – 4 |
Bardzo duże - 5 |
11. DOKUMENTACJA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
Dokumentem, który powstaje jako zapis oceny ryzyka zawodowego, jest karta oceny ryzyka
zawodowego zawierająca wyniki w/w oceny i zestawienie jej (rejestr) dla poszczególnych
stanowisk. Karta ta powinna być zatwierdzona przez pracodawcę.
Z treścią karty oceny ryzyka zawodowego powinni być zapoznani wszyscy pracownicy których dotyczy ocena ryzyka zawodowego.
12. DZIAŁANIA WYNIKAJĄCE Z OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
Konsekwencją wykonania oceny ryzyka zawodowego jest ustalenie niezbędnych działań
profilaktycznych (korygujących i zapobiegawczych) na stanowiskach pracy w zależności od
kategorii ryzyka zawodowego dla wartościowania ryzyka w skali 5 – stopniowej wg Polskiej
Normy PN-N-18002:2000 .
|
Oszacowanie ryzyka zawodowego |
Dopuszczalność ryzyka zawodowego |
Niezbędne działania profilaktyczne w zależności od kategorii ryzyka zawodowego |
|
Bardzo duże ryzyko |
Niedopuszczalne (nieakceptowane) |
Praca nie może być rozpoczęta ani kontynuowana do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego. |
|
Duże ryzyko |
Niedopuszczalne (nieakceptowane) |
Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia trzeba podjąć natychmiast (planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego) |
|
Średnie ryzyko |
Dopuszczalne (akceptowalne) |
Zaleca się zaplanowanie i podjecie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego |
|
Małe ryzyko |
Dopuszczalne (akceptowalne) |
Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszania poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienia, że ryzyko zawodowe pozostanie najwyżej na tym samym poziomie |
|
Bardzo małe ryzyko |
Dopuszczalne (akceptowalne) |
Nie jest konieczne prowadzenie jakichkolwiek działań |
13. OPRACOWANIE PLANU DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH i/lub ZAPOBIEGAWCZYCH
13.1 Po przeprowadzeniu oceny ryzyka zawodowego Zespół określa niezbędne działania, które należy podjąć celem zmniejszenia ryzyka do poziomu akceptowalnego. Należy przy tym stosować zasadę, że eliminacja zagrożeń lub ograniczenie skutków ich działania w celu ograniczenia ryzyka zawodowego na stanowisku pracy powinna być uzasadniona z punktu widzenia rachunku ekonomicznego. Działania należy zaplanować w sposób systematyczny i optymalny.
13.2 Podstawową zasadą, jaką należy kierować się podejmując w/w działania, jest eliminowanie zagrożeń, najlepiej u ich źródła, oraz stosowanie takich środków, które będą chronić jak najwięcej pracowników. W myśl tej zasady środki ochronne prowadzące do ograniczania zagrożeń powinny być stosowane w kolejności:
- środki techniczne eliminujące lub ograniczające zagrożenia u źródła
- środki ochrony zbiorowej
- środki organizacyjne i proceduralne
- środki ochrony indywidualnej
13.3 Plan działań korygujących i zapobiegawczych wraz z kartą oceny ryzyka zespół przekazuje Dyrektorowi Szkoły, który podejmuje decyzję o konieczności wprowadzenia proponowanych działań, terminach ich wprowadzenia i odpowiedzialnych za ich realizację.
13.4 Realizacja planu powinna przebiegać ściśle wg wyznaczonych zadań i harmonogramu ich realizacji
13.5 Po zakończeniu realizacji planu działań korygujących i zapobiegawczych, w celu sprawdzenia ich skuteczności należy wykonać ponowną ocenę ryzyka zawodowego
14. DOKUMENTOWANIE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
14.1 Proces oceny ryzyka zawodowego należy udokumentować.
14.2 Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego powinna zawierać następujące grupy informacji
- charakterystykę stanowiska
- informacje dotyczące identyfikacji zagrożeń
- szacowanie parametrów ryzyka i jego wartościowanie
- środki ochrony konieczne do zlikwidowania zagrożeń lub zmniejszenia ryzyka
- wynik końcowy oceny ryzyka oraz zalecenia dotyczące monitorowania ryzyka i jego okresowej oceny
14.3 Dokumentację oceny ryzyka podpisują członkowie Zespołu a zatwierdza ją Dyrektor Szkoły.
15. INFORMOWANIE O RYZYKU ZAWODOWYM
15.1 Po wykonaniu oceny ryzyka zawodowego należy zapoznać pracownika z poziomem ryzyka zawodowego występującego na jego stanowisku oraz o jego skutkach.
15.2 Informację o ryzyku zawodowym należy przedstawić pracownikowi w postaci dokumentu „Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku …”, a który powinien zawierać:
- informację o zagrożeniach
- kategorię ryzyka na tym stanowisku
- zasady ochrony przed zagrożeniami
15.3 Zapoznanie się pracownika z w/w Kartą powinno być potwierdzone przez niego na piśmie
16. MONITOROWANIE RYZYKA ZAWODOWEGO
16.1 Zarządzanie ryzykiem zawodowym wymaga stałego monitorowania (ponownej oceny ryzyka) jego poziomu na poszczególnych stanowiskach.
16.2 Częstotliwość monitorowania uzależniona jest od kategorii ryzyka wynikającego z ostatniej oceny.